






अमेरिका । नासाको मार्स रिकनाइसेन्स अर्बिटर (एमआरओ) ले मंगल ग्रहको सतहमुनि लुकेका बरफ र भूगर्भ संरचना पत्ता लगाउन १२ डिग्रीको जोखिमपूर्ण घुमाई ( रोल ) गर्न सिक्नु पर्यो । यस नयाँ प्रविधिले एमआरओको राडारलाई १० गुणा शक्तिशाली इको (ध्वनि) प्राप्त गर्न मद्दत पुर्याउँछ, जसले गर्दा जमिनमुनि एक माइलभन्दा बढी गहिराइमा रहेका संरचनाहरू पनि स्पष्ट देख्न सकिन्छ।
इन्जिनियरहरूले यो जटिल चाललाई सावधानीपूर्वक योजनाबद्ध गर्छन् ताकि सौर्य प्यानलहरूबाट ऊर्जा आपूर्ति भइरहोस् र एन्टेनाहरूको सञ्चार कायम रहोस्, जबकि एकै साथ पाँच अन्य उपकरणहरूलाई पनि व्यवस्थापन गर्नुपर्ने हुन्छ। यो नयाँ तरिकाले १९ वर्ष पुरानो यस अन्तरिक्षयानलाई पुनर्जीवित गरेको छ। यसले मार्स क्लाइमेट साउन्डरलाई यसको पिभोट बिग्रिएपछि पनि काम गर्न मद्दत गरेको छ। यसले मंगल ग्रहको स्रोत, जलवायु र विगतको बसोबास योग्यताबारे अझ गहन जानकारी प्राप्त गर्ने सम्भावना बढाएको छ।
गहिरो विज्ञान खोजका लागि एमआरओको रोल
मंगल ग्रहको अन्वेषणमा करिब २० वर्ष बिताइसकेपछि पनि नासाको मार्स रिकनाइसेन्स अर्बिटरले अझै केही आश्चर्यहरू बाँकी रहेको प्रमाणित गरिरहेको छ। इन्जिनियरहरूले भर्खरै यस अन्तरिक्षयानलाई मंगलको सतहमुनि गहिरो दृश्य पत्ता लगाउनका लागि लगभग उल्टो घुम्ने (रोल गर्ने) नयाँ र साहसिक चाल सिकाएका छन्। यो नयाँ युक्तिले एमआरओलाई तरल र जमेको पानीका साथै मंगलको लुकेको इतिहास उजागर गर्न सक्ने अन्य दबिएका संरचनाहरूलाई अझ प्रभावकारी रूपमा खोज्न मद्दत गर्छ।
अर्बिटरलाई नयाँ चाल सिकाउँदै
“पुरानो अन्तरिक्षयानलाई नयाँ चालहरू सिकाउन मात्र होइन, यसो गरेर तपाईंले सतहमुनिका पूर्णतया नयाँ क्षेत्रहरू पनि अन्वेषण गर्न सक्नुहुन्छ,” टक्सन, एरिजोनास्थित प्लानेटरी साइन्स इन्स्टिच्युटका अनुसन्धानकर्ता ग्यारेथ मोर्गनले बताए।
एमआरओलाई सुरुमा जुनसुकै दिशामा ३० डिग्रीसम्म घुम्ने गरी निर्माण गरिएको थियो, जसले गर्दा यसले प्रभाव क्रेटर, प्राचीन नदी किनार र सम्भावित अवतरण स्थलहरू जस्ता विशेषताहरूमा आफ्ना उपकरणहरूलाई लक्षित गर्न सक्थ्यो। तर अब, इन्जिनियरहरूले यसलाई अझै पर धकेलेका छन्।
नासाको जेट प्रोपल्सन ल्याबोरेटरी (जेपीएल), दक्षिणी क्यालिफोर्नियाका एअआरओका परियोजना प्रबन्धक रीड थोमसले भने, “हामी अद्वितीय छौं किनभने सम्पूर्ण अन्तरिक्षयान र यसको सफ्टवेयर हामीलाई सधैं घुम्न दिनको लागि डिजाइन गरिएको हो।”