काठमाडौं । क्यारेबियन क्षेत्रमा अमेरिकी सैन्य उपस्थिति तीव्र बन्दै गएपछि भेनेजुएला सरकारले आफ्नो सेनाको “व्यापक सैन्य परिचालन” गर्ने घोषणा गरेको छ। राष्ट्रपति निकोलस मादुरोको प्रशासनले यस कदमलाई अमेरिकाबाट उत्पन्न ‘साम्राज्यवादी खतरा’ विरुद्धको रक्षात्मक प्रतिक्रिया भनेर व्याख्या गरेको छ।

भेनेजुएलाका रक्षामन्त्री भ्लादिमिर पाद्रिनो लोपेजका अनुसार, जमिन, हवाई, नौसेना र आरक्षित बलहरू संयुक्त अभ्यासमा सहभागी हुनेछन्। उनले यो निर्णय राष्ट्रपति मादुरोको सीधा आदेशअनुसार गरिएको बताए। रक्षामन्त्रीका शब्दमा, यस अभ्यासको उद्देश्य देशको “कमाण्ड, नियन्त्रण र संचार प्रणालीलाई सुदृढ गर्दै रक्षा क्षमता सुनिश्चित गर्नु” हो।

बिज्ञापन

अभ्यासमा पूर्वराष्ट्रपति ह्युगो चावेजद्वारा स्थापना गरिएको नागरिक आरक्षित बल ‘बोलिभारियन मिलिशिया’ पनि सहभागी हुनेछ।

यस सैन्य तयारीको पृष्ठभूमिमा अमेरिकी नौसेनाको सबैभन्दा ठूलो विमानवाहक युद्धपोत यूएसएस जेराल्ड आर. फोर्ड क्यारेबियन क्षेत्रमा पुगेको छ। अमेरिकी सदर्न कमाण्डको कार्यक्षेत्रमा तैनाथ यो क्यारियर स्ट्राइक ग्रुपमा पर्याप्त वायु शक्ति, मिसाइल विध्वंसक पोतहरू र झण्डै ४ हजार सैनिक तथा अधिकारीहरू रहेका छन्। अमेरिकाले यो तैनाथीलाई लागूपदार्थ तस्करी नियन्त्रणका लागि गरिएको कार्यवाहीका रूपमा प्रस्तुत गरेको छ।

तर, विश्लेषकहरूले भने यो घटनाक्रमलाई भू–राजनीतिक तनावको गहिरो संकेतका रूपमा हेरेका छन्। भेनेजुएलाका अधिकारीहरूले अमेरिकी गतिविधिलाई सत्ता परिवर्तनको प्रयासको रूपमा व्याख्या गरेका छन्। उनीहरूको शंका अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भेनेजुएलामा सीआईएको संलग्नता स्वीकृत गरेको र मादुरोलाई हटाउने उद्देश्य सार्वजनिक रूपमा उल्लेख गरेको घटनाले थप बलियो बनाएको छ।

भेनेजुएलाको यो सैन्य परिचालन मादुरोको “स्वतन्त्रता योजना २००” अन्तर्गतको भाग हो, जसको उद्देश्य परम्परागत र अनियमित दुवै प्रकारका बलहरूलाई एकीकृत गर्दै राष्ट्रिय सुरक्षा सुदृढ गर्नु बताइएको छ।

भेनेजुएलाको बोलिभारियन राष्ट्रिय सशस्त्र बलमा करिब १ लाख २३ हजार सदस्य रहेका छन्। यद्यपि, मादुरोले ८० लाखभन्दा बढी आरक्षित बल भएको दाबी गरे पनि, विज्ञहरूले यो आँकडा र सैनिकहरूको प्रशिक्षणस्तरप्रति शंका व्यक्त गरेका छन्।

अमेरिकाले भेनेजुएलाको तट नजिक तैनाथ गरेको सेना अत्याधुनिक प्रविधि र क्षमताले सुसज्जित रहेको बताइएको छ। यूएसएस फोर्ड आउनु अघि नै यस क्षेत्रमा हजारौँ मेरिन सैनिक, गाइडेड मिसाइल विध्वंसक पोतहरू, र पनडुब्बीहरू परिचालनमा थिए। साथै, पोर्टोरिकोमा तैनाथ एफ–३५ लडाकु विमान र एमक्यू–९ रिपर ड्रोनहरूले यस अभियानलाई रणनीतिक रूपमा बलियो बनाएका छन्।

कुल मिलाएर, उक्त क्षेत्रमा अमेरिकी सैन्य उपस्थितिको स्तर उच्च बनेको अनुमान गरिँदैछ, जसले भेनेजुएला र अमेरिकाबीचको तनाव र गतिरोधलाई थप गहिरो बनाएको छ। अमेरिकी बमवर्षक विमानहरूले भेनेजुएलाको तट नजिक सञ्चालन गरेको अभ्यासले पनि यो क्षेत्रीय तनाव स्पष्ट रूपमा देखाएको विश्लेषकहरूको निष्कर्ष छ।

×

❮

❯