






गुजरातको अमदाबादमा बिहीबार भएको विमान दुर्घटनाले फेरि एकपटक विश्वकै ठूला विमान निर्माता कम्पनीमध्ये एक, बोइङ, को सुरक्षामाथिको गम्भीर प्रश्न उठाएको छ। लन्डन गइरहेको एयर इन्डियाको बोइङ ७८७ ड्रिमलाइनर विमान २४२ यात्रु सहित आकाशमै समस्यामा पर्दै आवासीय क्षेत्रमाथि बजारिनु केवल एक दुःखद दुर्घटना मात्र होइन, यसले बोइङका दीर्घकालीन प्राविधिक कमजोरीहरू र व्यापारिक नैतिकताको समेत पोल खोलिदिएको छ।
उडान गरेको पाँच मिनेटमै एयर ट्राफिक कन्ट्रोलसँग सम्पर्क विच्छेद हुनु र त्यसपछि विमान जमिनतर्फ खस्नु, यसमा सामान्य प्रविधिगत समस्या भन्दा परका गम्भीर खामीहरूको संकेत दिन्छ। डाक्टरहरूको होस्टलमाथि विमान बजारिनु त झन् अर्को त्रासदी हो, जसले नागरिक संरचनामा समेत ठूलो जोखिम थपेको छ। सबै यात्रु र चालक दलका सदस्यको मृत्यु हुनुले घटनालाई अत्यन्त भयावह बनाएको छ।
यो दुर्घटनाको पृष्ठभूमिमा बोइङ कम्पनीको विगतका दुर्घटनाहरू र सुरक्षासम्बन्धी विवादहरू पनि स्मरणीय छन्। २०१८ र २०१९ मा भएका दुई ७३७ म्याक्स विमान दुर्घटनामा ३४६ जनाको मृत्यु भएको थियो। ती घटनापछि कम्पनीले दोष स्वीकार नगर्ने सर्तमा अमेरिकी न्याय मन्त्रालयसँग सम्झौता गरेको थियो, जसको विरोध अहिले पनि पीडित परिवारले गरिरहेका छन्।
यसैबीच, ड्रिमलाइनर मोडलमाथि पनि आलोचना बढ्दै आएको छ। सन् २०२४ मा बोइङका आफ्नै इञ्जिनियरले यसमा संरचनात्मक त्रुटिहरू औंल्याएका थिए। यद्यपि कम्पनीले परीक्षणहरू पर्याप्त भएको दाबी गर्दै आएको थियो, तर अहिलेको दुर्घटनाले ती दाबीमाथि नै प्रश्न चिन्ह उठाएको छ।
बोइङजस्तो विश्वस्तरको कम्पनीबाट यस्ता दुर्घटनाहरू बारम्बार हुनु केवल व्यवसायिक बदनामीको विषय होइन, यो लाखौं यात्रुको ज्यान र सुरक्षासँग प्रत्यक्ष जोडिएको मानवीय संकट हो। बोइङले केवल प्रविधि सुधार गरेर मात्र होइन, आफ्नो सम्पूर्ण व्यावसायिक मूल्य, परीक्षण प्रक्रिया र उत्तरदायित्वप्रतिको दृष्टिकोणमा आमूल परिवर्तन गर्न आवश्यक छ।
भारतको यो त्रासदीले सम्पूर्ण विश्व उड्डयन क्षेत्रलाई पुनः चेतावनी दिएको छ—प्रविधि मात्रै होइन, विश्वासपात्रता, पारदर्शिता र उत्तरदायित्व पनि जहाज निर्माणको मेरुदण्ड हुनुपर्छ। पीडितप्रति हार्दिक श्रद्धाञ्जली व्यक्त गर्दै, यो दुर्घटनालाई सबकका रूपमा लिएर सम्बन्धित सबै निकायले सजगता र सुधारको बाटो रोज्नुपर्छ। अब प्रश्न केवल बोइङको भविष्यको हैन, यात्रुको सुरक्षाको हो।