






चीन । दक्षिण चीनमा फेला परेको एक जीवाश्म अण्डाले अहिलेसम्मकै सबैभन्दा पूरै अवस्थामा भेटिएको डाइनोसर भ्रूण खुलासा गरेको छ।
एक समिक्षित (प्रि-रिभ्युड) अध्ययनमा वैज्ञानिकहरूले सानो जनावरलाई वर्णन गरेका छन्, जसको नाम बेबी यिङल्याङ राखिएको छ, र यसले बच्चा फोडिनुअघि शरीरलाई कसरी मोडेको थियो भन्ने देखाइएको छ।
यो अण्डा लेट क्रेटेशियस कालखण्डका ढुंगाहरूमा फेला परेको हो र करिब ७ करोड वर्ष पुरानो अनुमान गरिएको छ। यो समयसीमा नेशनल जियोग्राफिकले गरेको रिपोर्टसँग मेल खान्छ, जसले उक्त खोज र यसको सन्दर्भ समेटेको थियो भन्ने द अर्थले लेखेको छ ।
अनुसन्धान टोलीमा बर्मिंघम विश्वविद्यालयकी वाइसम मा पनि छन्, जसले संग्रहालयका कर्मचारीहरूले खोलभित्र हड्डीहरू देखेपछि उक्त नमूनाको परीक्षणमा सहयोग गरेकी थिइन्।
अण्डाको लम्बाइ करिब ६.६ इन्च र चौडाइ ३.० इन्च रहेको छ, र भित्रको संरक्षित कंकाल करिब ९.३ इन्च फैलिएको छ।
यो जनावर ओभिरेप्टरोसोर (Oviraptorosaur) हो, जुन प्वाँख भएको डाइनोसर समूहको सदस्य हो, प्रायः ठुँड भएका र कहिलेकाहीँ चोटी भएका पाइन्छन्।
यो समूह थेरोपोड डाइनोसरहरूमध्ये पर्दछ, जसमा आधुनिक चराहरूका पुर्खा पनि समावेश छन्। ओभिरेप्टरोसोरहरू लेट क्रेटेशियस समयमा एसियामा बस्थे।
अण्डाभित्र सुसंगठित भ्रूणहरू दुर्लभ हुन्छन्, किनभने नाजुक हड्डीहरू गाडिएपछि सामान्यतः सर्ने वा भाँचिने गर्छन्।
बेबी यिङल्याङ विशेष छ, किनभने यसको हड्डीहरू आपसमा जोडिएको अवस्थामा छन् र प्राकृतिक स्थितिमा मिलाइएका छन्। यसले वैज्ञानिकहरूलाई बिखण्डित टुक्राहरूबाट अनुमान गर्नुको सट्टा भ्रूण विकास प्रत्यक्ष अध्ययन गर्न सहयोग पुर्याउँछ।
यसरी स्पष्ट रूपमा संरचना देखिनुले एक गैर-चरा डाइनोसरमा चरा जस्तै अण्डाभित्रको जन्मपूर्व अवस्थाको पहिलो स्पष्ट प्रमाण दिएको छ।
कंकाल चपेटिएको छैन, त्यसैले वैज्ञानिकहरूले टाउको, मेरुदण्ड र अंगहरू एकअर्कासँग कसरी सम्बन्धित छन् भनेर धेरै पुनर्निर्माण नगरीकनै बुझ्न सक्छन्।
टाउको शरीरको मुनि रहेको छ, खुट्टा शरीरको दुबै छेउमा छन्, र ढाड अण्डाको गोलो छेउ पछ्याउँदै रहेको छ।
यो ढाँचा चराबाट टुक्र्याउने भनिने जन्मपूर्व अवस्थासँग मेल खान्छ। चराबाट टुक्र्याउने क्रममा समन्वित गतिविधिहरूले टाउकोलाई त्यस्तो स्थानमा ल्याउँछ जहाँ चरा बच्चाले खोल फोड्न सक्दछ, र यो प्रक्रिया केन्द्रीय स्नायुतन्त्र (सिऐनएस) द्वारा नियन्त्रित हुन्छ।
परम्परागत अनुसन्धानहरूले देखाएका छन् कि यी गतिविधिहरू जन्म हुनु अघि अन्तिम केही दिनहरूमा विकसित हुन्छन् र यो प्रक्रिया सफलताको लागि अत्यन्तै महत्वपूर्ण हुन्छ।
यो जन्मपूर्व अवस्थाले अण्डाको वायु कोष(एयर सेल)को अवस्थाको संकेत पनि दिन्छ, जुन आधुनिक अण्डामा गोलो छेउमा खोलको भित्री तह नजिक बन्ने गर्दछ।
चरा भ्रूणहरूले यदि सही क्रम प्राप्त गरेनन् भने अक्सर जन्मिन सक्दैनन्। यो सम्बन्ध – भ्रूणको अवस्था र जीवित निस्कने सम्भावना – प्राचीनकालदेखि नै रहिआएको संकेत गर्छ।