अमेरिका । प्राचीन संसारको सबैभन्दा डर लाग्दो सिकारिहरू मध्ये एकको सानो र हल्का नातेदार भेटिएको छ- राल्लीको प्रयोगशालामा भेटिएको नयाँ टायरानोसोर प्रजाति।
धेरै वर्षसम्म, उत्तरी क्यारेोलिनाको प्राकृतिक विज्ञान सङ्ग्रहालयका जीवाश्म विज्ञहरूले “ड्यूलिङ डायनासोर” प्रदर्शनीमा एउटा ट्राइसेराटप्स र एक भोकाएको टी-रेक्स — सम्भवतः किशोर अवस्थामा रहेको — बीचको प्रागैतिहासिक युद्ध देखाइएको ठानेका थिए। तर राल्लीको उक्त सङ्ग्रहालयमा गरिएको नयाँ अनुसन्धानले देखायो कि त्यो जीव वास्तवमा फरक प्रजातिको टायरानोसोर हो — टी-रेक्सको पूर्ण रूपमा विकसित नातेदार, जसलाई अहिले “नानो टायरानोस” (Nanotyrannus) भनेर चिनिन्छ।
बिज्ञापन
“यो दशकको सबैभन्दा ठूलो डायनासोर खोज हो, र यो यहीँ उत्तर क्यारेोलिनामा भएकोमा म गर्व गर्छु,” गभर्नर जोश स्टाइनले शुक्रबार जारी गरेको प्रेस विज्ञप्तिमा भने। “उत्तर क्यारेोलिनाका सार्वजनिक विश्वविद्यालय र सङ्ग्रहालयहरू निरन्तर वैज्ञानिक अनुसन्धान र प्रगतिका अग्रपङ्तिमा छन्।”
सन् २०२० मा, सङ्ग्रहालयले ६ मिलियन डलरको नयाँ प्राप्ति घोषणा गरेको थियो-जुन तिनीहरूले संसारकै पहिलो पूर्ण टी-रेक्स कंकाल भएको ठानेका थिए, ढुंगाभित्र जस्तै ढाँचामा, पाखुरादेखि शार्कजस्ता दाँतसम्म सबै अङ्ग देखिने गरी, ट्राइसेराटप्ससँगको संघर्षमा तानिएको अवस्थामा। “ड्यूलिङ डायनासोर” प्रदर्शनीले सङ्ग्रहालयमा आगन्तुकको भीड त ल्याउने नै थियो, साथै यो एउटा दुर्लभ नमूनामाथि सार्वजनिक रूपमा अनुसन्धान गर्ने अवसर पनि थियो। त्यस अनुसन्धानको पहिलो चरणको परिणाम यसै हप्ता Nature जर्नलमा प्रकाशित भएको छ।
किशोर टी-रेक्स होइन
Nature मा प्रकाशित लेखमा, एनसी स्टेट विश्वविद्यालयकी जीवाश्म विज्ञ लिन्द्से जानोले बताइन् कि राल्लीमा भेटिएको नयाँ नमूना वयस्क टी-रेक्सको आधा लम्बाइ र दशौं भाग शरीर तौलको मात्र भएकोले अनुसन्धानकर्ताहरूले यसलाई किशोर ठानेका थिए। तर जब उनीहरूले यसको जीवाश्म हड्डीका वृद्धि घेराहरू (growth rings) अध्ययन गरे, तिनीहरूले पत्ता लगाए कि ती घेरा हरेक ऋतुसँगै “धीरे-धीरे बढ्ने र घट्ने, रूखको वार्षिक घेराजस्तै” थिए। यसको मतलब, त्यो नानो टायरानोस वास्तवमा २० वर्षको र पूर्ण रूपमा विकसित थियो।
यो खोजले टी-रेक्सको वृद्धि र विकाससम्बन्धी दशकौँको अनुसन्धानलाई नयाँ दिशामा मोडिदिएको छ — किनभने अब बुझिएको छ कि अघिल्ला अध्ययनहरू वास्तवमा नजिकका तर फरक प्रजातिहरूमाथि आधारित थिए, जसले अन्तिम समयसम्म सहअस्तित्व गरेका थिए।
“यो जीवाश्मले केवल बहस टुङ्ग्याएको होइन,” जानोले शुक्रबारको प्रेस विज्ञप्तिमा भनिन्, “यसले दशकौँदेखि गरिएको टी-रेक्स अनुसन्धानलाई नै उल्ट्याइदिएको छ।”
“यस खोजको सबैभन्दा रमाइलो पक्ष भनेको यो संसारसँग साझा गर्न पाउनु हो,” उनले थपिन्। “जो कोही पनि १००% पूर्ण नानो टायरानोस देख्न चाहन्छ, उनीहरू सङ्ग्रहालयमा आइपुग्न सक्छन्, वैज्ञानिक टोलीसँग सिधै कुरा गर्न सक्छन्, र वास्तविक कंकालको छेउमा उभिन सक्छन्।
बिहिबार, कार्तिक २०, २०८२
बिहिबार, कार्तिक २०, २०८२
